Menemen Ovası'nda deniz suyu yeraltı sularına karışıyor iddiası!

Son dönemde yayımlanan raporlar ve uzman açıklamaları, Ege Bölgesi’nde tarım sulamasının azaldığını ve topraklardaki tuz oranının kritik seviyelere yükseldiğini ortaya koydu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Bolca, özellikle Menemen Ovası gibi kıyı şeridinde yer alan tarım arazilerinde yeraltı sularına deniz suyunun karıştığını belirterek, bunun toprağın tuzlanmasına neden olduğunu vurguladı.

Geçtiğimiz günlerde açıklanan pamuk rekoltesinin geçen yıllara göre ciddi oranda düşmesi, sektörde büyük bir endişeye yol açtı. Aynı dönemde Amerika Tarım Bakanlığı (USDA) tarafından yayımlanan Türkiye Pamuk ve Ürünleri Güncelleme raporu ise, Devlet Su İşleri’nin (DSİ) Ege ovalarına pamuk tarımı için yeterli su desteği sağlayamadığını ortaya koydu.

DSİ, Su Dağıtımını Zorunluluktan Kısıtlıyor

Prof. Dr. Bolca, “Türkiye’de su kaynaklarının yüzde 85’i tarımda kullanılıyor, yalnızca yüzde 15’i sanayi ve yerleşim alanlarında harcanıyor. Ancak barajların doluluk oranları düşük olduğu için DSİ, suyu azaltmak zorunda kalıyor. Bu bir tercih değil, mecburiyet,” dedi. Dünya genelinde yağışların azaldığını, nüfus ve sanayi talebinin arttığını belirten Bolca, tarımsal sulama ihtiyacının hızla büyüdüğünü ifade etti.

Salma Sulama Yöntemi Su İsrafına Yol Açıyor

Tarımda kullanılan suyun yetersiz kaldığını söyleyen Bolca, özellikle salma sulama yöntemi nedeniyle büyük su kayıpları yaşandığını dile getirdi. “Damla sulama ile aynı verimi almak mümkünken, salma sulamada dört kat daha fazla su kullanılıyor. Bu yöntem toprak yapısına zarar veriyor ve verimliliği düşürüyor” dedi.

Aşırı Sulama Toprağı Tuzlandırıyor

Toprağa aşırı su verilmesinin toprak tuzlanmasına yol açtığını belirten Bolca, “Yağmur suyu saf ve temizdir; toprağa ulaştığında tuzları çözerek suyun tuzlu hale gelmesine neden olur. Bitkiler suyu tüketirken geriye kalan tuz toprakta birikir. Zamanla bu durum, tarım arazilerini verimsiz hale getirir” diye açıkladı.

Deniz Suyunun Kuyu Sularına Karışması Sorunu

Kıyı bölgelerinde deniz suyunun yeraltı tatlı sularına karıştığını söyleyen Bolca, “Menemen ve Söke gibi kıyı ovalarında kuyu suyu çekildiğinde su seviyesi düşüyor ve deniz suyu taban suyuna sızıyor. Deniz suyu, tatlı suya göre 300-400 kat daha tuzlu. Bu nedenle toprağın tuzlanması hızlanıyor” dedi. Ayrıca, artezyen kuyularından çekilen bu tuzlu suyun, salma sulama ile toprağa verilmesinin durumu daha da kötüleştirdiğini belirtti.

Kuyu Suları Tükeniyor, Kirli Su Kullanımı Artıyor

Bolca, “Kuyularda su kalmadı, çiftçiler kirli kanalizasyon ve kanal sularını tarımda kullanmak zorunda kalıyor. Su olmadığı için bu yönteme mecbur kalıyorlar. Bu da toprak ve ürün sağlığı açısından büyük risk taşıyor” ifadelerini kullandı.

Damla Sulamaya Geçiş İçin Teşvik Şart

Damla sulama sistemine geçilmesi gerektiğini vurgulayan Bolca, “Damla sulama altyapısının kurulması için çiftçilere destek verilmesi, ürün bazında teşvik sağlanması gerekiyor. Plastik borular eskidikçe geri dönüştürülerek yeniden üretilebilir. Uzay çağına geldiğimiz bu dönemde, plastik boru üretmek zor değil” dedi.

Toprak Analiz Yöntemleri Güncellenmeli

Son olarak tarımda gübre desteği için uygulanan toprak analiz yöntemlerinin yenilenmesi gerektiğini belirten Bolca, “Şu an çiftçilerden alınan toprak örneklerine göre analiz yapılıyor. Ancak her kilometrede düzenli toprak örnekleri alınarak geniş çaplı tuz dağılım haritası çıkarılabilir. Bu, ek maliyet olmadan yapılabilir” önerisinde bulundu.